21. Yüzyıl Türkiye’sinde Biyoloji Eğitimindeki sorunlar ve çözümlerine ilişkin akademisyen görüşleri
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.16620381Anahtar Kelimeler:
Biyoloji Eğitimi- Biyoloji programı- 21. Yüzyıl- Akademik görüşÖzet
Amaç: Biyoloji, insanlar da dahil olmak üzere tüm canlıların örüntülerini, süreçlerini ve etkileşimlerini inceleyen kapsamlı bir disiplindir. Biyoloji, disiplinler arası iş birliğinde ve bireysel, toplumsal ve küresel ölçekte acil sorunların ele alınmasında önemli bir rol oynar. Bu çalışmanın amacı, 21. yüzyılda Türkiye'de lisans düzeyinde biyoloji dersi veren akademisyenlerin biyoloji eğitimi, içeriği, sorunları ve bu sorunların çözümlerine ilişkin görüşlerini belirlemektir.
Yöntem: Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan fenomenolojik araştırma deseni kullanılmıştır. Çalışma, Türkiye'deki 14 farklı üniversitede çalışan 24 akademisyenin (13 kadın, 11 erkek) katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilen 5 demografik ve 8 açık uçlu sorudan oluşan yarı yapılandırılmış bir form aracılığıyla toplanmıştır. Toplanan verilerin analizi, katılımcı yanıtlarının temalar ve alt temalar oluşturularak içerik analizine tabi tutulmasıyla gerçekleştirilmiştir.
Sonuçlar: Araştırma sonucunda katılımcılar, biyolojinin 21. yüzyıl gençliğinin eğitiminde temel bir bilim olduğunu, doğayı, evreni ve toplumu tanımada ve güncel sorunları çözmede önemli bir yere sahip olduğunu ve Türkiye'deki biyoloji eğitiminin yeterli kalite ve standartlara sahip olmadığını belirtmişlerdir. Biyoloji eğitiminde karşılaşılan en temel sorunlar arasında laboratuvar uygulamalarının yetersizliği, ihtiyaçtan fazla mezun veren biyoloji bölümlerinin açılması ve bu bölümlerde uzmanlaşmış akademisyen eksikliği nedeniyle ders kalitesinin düşmesi yer almıştır.
Uygulama ve Öneriler: Katılımcılar, Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Standartları ve çağdaş içerikle uyumlu bir müfredat geliştirilmesi ve biyolojinin fizik, kimya, matematik ve bilgisayar bilimleri ile bütünleştirilmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Ayrıca, öğrencilerin lisans eğitimleri boyunca uygulama odaklı projelere aktif olarak katılmalarını önermişlerdir.
Referanslar
Alemayehu Tegegn, D. (2024). The role of science and technology in reconstructing human social history: effect of technology change on society. Cogent Social Sciences, 10(1), 2356916.
Atik, A. D. (2023). 1998-2018 Yılları arasında yayınlanan biyoloji öğretim programlarının karşılaştırılması. Uluslararası Eğitimde Mükemmellik Arayışı Dergisi (UEMAD), 3(2), 34-53.
Atik, A.D. & Yetkiner, A. (2021). Biyoloji öğretim programı kazanımlarının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi, Trakya Eğitim Dergisi, 11(2), 745-765. https://doi.org/10.24315/tred.707904
Atmaca, E. & Bumen, N. (2023). Biyoloji öğretim programlarının yatay ve dikey kaynaşıklık açısından incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (57), 1341-1387
Ayvacı, H. Ş., & Bebek, G. (2018). Fizik öğretimi sürecinde yaşanan sorunların değerlendirilmesine yönelik bir çalışma. Kastamonu Education Journal, 26(1), 125-134. https://doi.org/10.24106/kefdergi.375680
Bialek, W., & Botstein, D., (2004), Introductory science and mathematics education for 21st-century biologists. Science, 303, 788-790.
Boodhoo, R., (2024). Biology in the digital era: exploring the intersection of science and tecnology. Global Research Journal (September 28, 2024). Doi: 10.57259/GRJT9459
Braßler, M. (2020). Interdisciplinary teaching and learning-theory, empirical results, and practical implications. Proceedings of ICERI2020 Conference 9th-10th November 2020.
Brooks, H. (1994). The relationship between science and technology. Research Policy, 23, 477-486.
Creswell, J. W. (2009). Research designs. Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (3rd ed.). Sage Publication
Çakır, A. N., & Senemoğlu, N. (2016). Yükseköğretimde analitik düşünme becerileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 1487-1502.
Demir, S., & Demir, A. (2012). Türkiye’de yeni lise öğretim programları: sorunlar beklentiler ve öneriler. İlköğretim Online, 11(1), 36-50.
Demirel, Ö. (2005). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Hambabi, K. T., Tileni, N. L. L., & Moses, C. (2024). Exploring teachers’ perspectives and challenges in implementing the revised biology education curriculum: a case study of the ompundja circuit. Creative Education, 15(5), 838-855.
Holman, D. & Švejdarová, E. (2023). The 21st-century empowering wholeness adaptive (ewa) educational model transforming learning capacity and human capital through wholeness systems thinking towards a sustainable future. Sustainability, 15(2), 1301.
İpek, Z., Atik, A.D. & Erkoç, F., (2021). Ortaöğretim biyoloji öğretmenlerinin biyoloji öğretiminde karşılaştıkları güçlükler. Turkish Journal of Educational Studies, 8(2):241-290.
Khan S, Ullah M.W, Siddique R, Nabi G, Manan S, Yousaf M, & Hou H. (2016). Role of recombinant dna technology to improve life. International Journal of Genomics. 2:1-14.
Kim, M. & Diong CH. (Eds.), (2012). Biology education for social and sustainable development, Sense Publisers, Rotterdam/Boston/Taipei.
Klymkowsky, M.W, Garvin-Doxas K, & Zeilik M. (2003). Bioliteracy and teaching efficacy: what biologists can learn from physicists. Cell Biol Education, 2(3), 155-61.
Köse, E. Ö. (2016). Disiplinlerarası öğretim yaklaşımı ve biyoloji öğretmenliği programlarının incelenmesi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 17-26.
Kuru Kaçmazoğlu, E., & Taşcan, M. (2019). The views of academicians about problems in the science teacher education departments and their proposed solutions. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 9(3), 653-672. http://dx.doi.org/10.14527/pegegog.2019.021
Labov, J. B., Reid, A. H., & Yamamoto, K. R. (2010). Integrated biology and undergraduate science education: A new biology education for the twenty-first century?. CBE-Life Sciences Education, 9(4), 513–523. https://doi.org/10.1187/cbe.09-12-0092
Lartigue C., Glass J.I, Alperovich N., Pieper R., Parmar P.P., Hutchison C.A., 3rd, Smith HO, & Venter J.C. (2007). Genome transplantation in bacteria: changing one species to another. Science. 3;317(5838), 632-638.
Miles, M.B. & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Thousand Oaks, CA: Sage.
Ministry of National Education [MoNE]. (2024). Ortaöğretim Biyoloji Dersi Öğretim Programı (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar). https://mufredat.meb.gov.tr/
Ministry of National Education [MoNE] (2018). Ortaöğretim Biyoloji Dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) Öğretim Programı.). T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. https://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=361
Ministry of National Education [MoNE]. (2013). Ortaöğretim Biyoloji Dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) Öğretim Programı. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72
Ministry of National Education [MoNE]. (2007). Ortaöğretim Biyoloji Dersi (9, 10. Sınıflar) Öğretim Programı. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72
Misra B.B, Langefeld C., Olivier M., & Cox L.A. (2018) Integrated omics: tools, advances and future approaches. Journal of Molecular Endocrinology, 62(1):R21–R45. https://doi.org/10.1530/ JME-18-0055
Moore, A. (2007). Biology education in a rapidly changing scientific and socio-economic context. Paper presented at The International Conference GENIal Future – Genetics, Determinism and Freedom. 4-5 October, Bioscience and Society, Ljubljana, Slovenia.
National Research Council [NRC], (2009). A new biology for the 21st century. Washington, DC: The National Academies Press. (98 pages) https://doi.org/10.17226/12764.
National Research Council [NRC], (2003). Division on earth, life studies, board on life sciences, & committee on undergraduate biology education to prepare research scientists for the 21st century. BIO2010: Transforming undergraduate education for future research biologists. https://doi.org/10.17226/10497.
Organisation for Economic, Co-operation and Development [OECD], (2019). Future of education and skills; OECD: Paris, France.
Osman, K., Hiong, L.C., & Vebrianto, R., (2013). 21st Century biology: an interdisciplinary approach of biology, technology, engineering and mathematics education. Procedia Social and Behavioral Sciences, 102:188-194.
Öztaş H. & Özay E., (2004). Biyoloji öğretmenlerinin biyoloji öğretiminde karşılaştıkları sorunlar (Erzurum örneği). Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(1): 69-76.
Öztürk, M. (2002). Yirmibirinci yüzyılda moleküler biyoloji. Avrasya Dosyası, Moleküler Biyoloji ve Gen Teknolojileri Özel, 8(3), 3-6.
Partnership for 21st Century Skills. (2009). P21 framework definitions. ERIC Clearinghouse.
Patton, M. Q. (2014). Qualitative research & evaluation methods (4th ed.). Sage Publication
Quinn, H., Schweingruber, H., & Keller, T.(Eds.) (2012). A framework for k-12 science education: practices, crosscutting concepts, and core ideas, The National Academies Press, Washington D. C. ISBN null | DOI 10.17226/13165
Robeva, R. S., Jungck, J. R., & Gross, L. J. (2020). Changing the nature of quantitative biology education: Data science as a driver. Bulletin of Mathematical Biology, 82(10), 127. https://doi.org/10.1007/s11538-020-00785-0
Scheufele D.A., & Krause N.M. (2019). Science audiences, misinformation, and fake news. Proc Natl Acad Sci U S A. 116(16):7662-7669. doi: 10.1073/pnas.1805871115.
Shahrzadi, L., Mansouri, A., & Shabani, A., (2024). Causes, consequences, and strategies to deal with information overload: A scoping review. International Journal of Information Management Data Insights, 4(2), 100261
Steitz, JA., (2003). Commentary: Bio2010-new chalenges for biology educators, Cell Biology Education, 2: 87-91.
Tamborini, M. (2024). Exploring the transition: biology, technology, and epistemic activities. Synthese 204, 27
United Nations. (2015, Eylül 25). Transforming our world: The 2030 agenda for sustainable development (A/70/L.1). United Nations.
Vekli, G.S., (2018). Türkiye'de Biyoloji Öğretmenliğinde Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri: Akademisyen Perspektifi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), 311-329.
Wake, MH., (2008). Integrative Biology: Science for The 21st Century. Bioscience, 58(4): 349-353. https://doi.org/10.1641/B580410
Wei, B. (2020). An exploratory study of teacher development in the implementation of integrated science curriculum. Research in Science Education 50(6), 2189–2206. https://doi.org/10.1007/s11165-018-9768-x
Wibowo, Y. G., & Saidikin, A.(2019). Biology in the 21st-century: Transformation in biology science and education in supporting the sustainable development goals. JPBI (Jurnal Pendidikan Biologi Indonesia), 5(2), 285-296.
Yamin M. (2019). Information technologies of 21st century and their impact on the society. International Journal of Information Technology, 11(4), 759-766. doi: 10.1007/s41870-019-00355-1.
Yeşilyurt, S. & Gül, Ş. (2008). Ortaöğretimde Daha Etkili Bir Biyoloji Öğretimi İçin Öğretmen ve Öğrenci Beklentileri. Kastamonu Eğitim Dergisi: 16(1), 145-162.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Zaikina, GA., (2007). Biological education in the age of biology. Herald of The Russian Academy of Sciences, 77(2), 195-197.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 International Journal of Education and Artificial Intelligence
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
CC Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0
